در بازارهای مالی جهانی از جمله بازار ارز دیجیتال، انواع مختلفی از قراردادها وجود دارند که هر کدام فرصتهایی برای سودآوری بر اساس روش و میزان ریسک مختلف را ایجاد میکنند. یکی از این قراردادها، قرارداد فیوچرز است که به معاملهگران این امکان را میدهد تا بدون داشتن دارایی واقعی، روی تغییرات قیمت ارزهای دیجیتال در آینده شرطبندی کنند. استفاده از قراردادهای فیوچرز میتواند فرصتهای جذابی برای کسب سود فراهم کند، اما همراه با آن، ریسکهای قابل توجهی نیز وجود دارد که میتواند سرمایهگذاران را در معرض ضررهای سنگین قرار دهد. بنابراین، سوال اصلی این است که آیا این روش برای سودآوری در بازار نوسانی و پرخطر کریپتو مناسب است یا خیر؟
منظور از قرارداد فیوچرز چیست؟
قرارداد فیوچرز (Futures Contract) یک توافقنامه مالی است که به دو طرف این امکان را میدهد که یک دارایی خاص را در تاریخ معین و با قیمت مشخصی در آینده خرید و فروش کنند. این قراردادها بهطور معمول در بورسهای آتی (Futures Exchanges) معامله میشوند و در خرید و فروش کالاهایی مانند نفت و طلا و همچنین ارزهای دیجیتال مانند بیتکوین و اتریوم کاربرد دارند.
نکته مهم در قراردادهای فیوچرز این است که طرفین تعهد میکنند که در تاریخ معین، دارایی را طبق قیمت توافقشده خریداری کنند یا تحویل دهند. از سوی دیگر این قراردادها ابزارهایی برای مدیریت ریسک (Hedging) و شرطبندی (Speculation) بر روی تغییرات قیمت داراییها هستند.
نمونهای از Futures Contract
فرض کنید قیمت فعلی اتریوم (Ethereum) در بازار 1,800 دلار است. معاملهگر ممکن است به این نتیجه برسد که قیمت اتریوم در آینده افزایش خواهد یافت و تصمیم میگیرد که یک قرارداد فیوچرز خریداری کند. بنابراین قرارداد فیوچرز اتریوم با تاریخ تسویه 1 ماه آینده و قیمت 1,800 دلار میبندد.
اگر پس از یک ماه، قیمت اتریوم به 2,000 دلار برسد، معاملهگر با توجه به قرارداد فیوچرز خود، بهطور بالقوه میتواند از این افزایش قیمت سود کند، زیرا او اتریوم را با قیمت 1,800 دلار خریداری کرده و میتواند آن را در بازار آزاد با قیمت بالاتر بفروشد. اما اگر قیمت اتریوم در این مدت کاهش یابد و به 1,600 دلار برسد، معاملهگر باید اتریوم را با قیمت 1,800 دلار خریداری کند، حتی اگر قیمت در بازار پایینتر از آن باشد. در این حالت، او متحمل ضرر میشود.
قرارداد فیوچرز برای سرمایهگذاران چه مزایایی دارد؟
در بازار پرنوسان ارزهای دیجیتال قراردادهای فیوچرز ابزارهای معاملاتی بسیار جذابی برای سرمایهگذاران بهشمار میآیند. این قراردادها به سرمایهگذاران این امکان را میدهند که بر اساس پیشبینیهای خود از تغییرات قیمت در آینده، سود بالایی کسب کنند.
برخی از مزایای برجسته قرارداد فیوچرز برای سرمایهگذاران عبارتند از:
- استفاده از اهرم (Leverage): قراردادهای فیوچرز به سرمایهگذاران این امکان را میدهند که با سرمایه کمتر، موقعیتهای بزرگتری را باز کنند و از نوسانات قیمت بهرهبرداری بیشتری داشته باشند
- سودآوری از هر دو جهت بازار: با این قراردادها معاملهگران میتوانند هم در بازار صعودی (Bull Market) و هم در بازار نزولی (Bear Market) موقعیتهای خرید (Long) یا فروش (Short) ایجاد کرده و در صورت صحیح بودن پیشبینی به سود برسند
- نقدینگی بالا: معمولا این قراردادها از سوی صرافیهای ارائه و پشتیبانی میشوند که حجم بالایی از معاملات روزانه دارند. این ویژگی باعث میشود تا سرمایهگذاران بتوانند بهراحتی و در کمترین زمان وارد معاملات شده و یا از آنها خارج شوند
- عدم نیاز به مالکیت واقعی دارایی: با استفاده از قراردادهای فیوچرز، سرمایهگذاران میتوانند بر روی تغییرات قیمت داراییها مانند بیتکوین یا اتریوم شرطبندی کنند بدون اینکه لازم باشد خود دارایی را خریداری یا نگهداری کنند. این مساله هزینهها و پیچیدگیهای مربوط به نگهداری داراییها را کاهش میدهد
قرارداد فیوچرز در کدام صرافیهای ارز دیجیتال ارائه میشود؟
قرارداد فیوچرز در بسیاری از صرافیهای ارز دیجیتال به عنوان یکی از ابزارهای پیشرفته معاملاتی ارائه میشود. این قراردادها به صرافیها این امکان را میدهند که درآمد اضافی از طریق کارمزدهای معاملاتی و بهرهبرداری از حجم بالای معاملات ایجاد کنند.
در واقع از آنجا که قراردادهای فیوچرز به معاملهگران این امکان را میدهند که با استفاده از اهرم (Leverage) سرمایه خود را چندین برابر کنند، معمولا حجم بالایی از تراکنشها ایجاد میشود که میتواند منشا سود بیشتر برای صرافیها است. همچنین با توجه به ویژگیهای خاص این نوع معاملات، صرافیها میتوانند از نظر شهرت و تنوع محصولات، مشتریان بیشتری جذب کنند و بازار خود را توسعه دهند.
برخی از صرافیهای معتبر ارز دیجیتال در دنیا که این قرارداد را ارائه میدهند، عبارتند از:
- بایننس (Binance)
- کوکوین (KuCoin)
- کراکِن (Kraken)
- بیتمارت (BitMart)
- هیوبی گلوبال (Huobi Global)
- کوین بیس پرو (Coinbase Pro)
- بیتفینکس (Bitfinex)
سود صرافیها از ارائه قرارداد فیوچرز شامل چه مواردی است؟
یکی از بزرگترین منابع درآمدی برای صرافیها از طریق کارمزدهایی است که از معاملات فیوچرز دریافت میکنند. این کارمزدها شامل درصدی از حجم معاملات است و بهویژه در معاملات پرحجم میتواند سودهای قابل توجهی ایجاد کند.
از سوی دیگر با ارائه قراردادهای فیوچرز، صرافیها قادر خواهند بود حجم معاملات خود را افزایش دهند. این باعث میشود که صرافیها نقدینگی بیشتری جذب کرده و در نتیجه بتوانند خدمات بهتری به کاربران خود ارائه دهند.
قرارداد فیوچرز چه انواعی دارد؟
قراردادهای فیوچرز بر اساس ویژگیهای مختلفی قابل دستهبندی هستند. از جمله آنها میتوان به نوع ارز پایه یا زماندار بودن و موارد دیگر اشاره کرد. هرکدام از این قراردادها دارای جزئیاتی هستند که برای موفقیت در معامله باید با آنها آشنایی داشته باشید.
قراردادهای فیوچرز استاندارد
قراردادهای مدل استاندارد، دارای تاریخ انقضا مشخص هستند. در تاریخ انقضا، شما یا باید دارایی پایه (یعنی ارز دیجیتال) را تحویل بگیرید یا تحویل دهید و یا اینکه اختلاف قیمت قرارداد را بهصورت نقدی تسویه کنید. این نوع قراردادها به سرمایهگذارانی پیشنهاد میشوند که بهدنبال پوشش ریسک یا کسب سود از نوسانات کوتاهمدت هستند.
قراردادهای فیوچرز دائمی (Perpetual)
برخلاف قراردادهای استاندارد، قراردادهای فیوچرز دائمی تاریخ انقضا ندارند. بهعبارت دیگر شما میتوانید بهصورت نامحدود این قراردادها باز بگذارید. برای جلوگیری از انحراف بیش از حد قیمت قرارداد از قیمت واقعی بازار، سازوکاری به نام نرخ تامین مالی (Funding Rate) در این قراردادها اعمال میشود. این نرخ، به شکل دورهای بین خریداران و فروشندگان قرارداد مبادله شده و باعث میشود که قیمت قرارداد به قیمت بازار نزدیکتر بماند.
قراردادهای فیوچرز با اهرم
بسیاری از صرافیهای ارز دیجیتال، امکان معامله با اهرم را در قراردادهای فیوچرز فراهم میکنند. اهرم به شما اجازه میدهد تا با استفاده از مقدار کمی سرمایه، کنترل حجم بیشتری از بازار را در دست بگیرید. اما استفاده از اهرم، ریسک معاملات را نیز به شدت افزایش میدهد.
قراردادهای فیوچرز شاخص
قراردادهای فیوچرز شاخص این نوع قراردادها بر روی شاخصهای بازار ارزهای دیجیتال مانند شاخص ترس و طمع یا شاخص قدرت بازار بسته میشوند. سرمایهگذاران میتوانند با استفاده از این قراردادها، روی عملکرد کلی بازار ارزهای دیجیتال شرطبندی کنند.
قراردادهای فیوچرز با تسویه رمزارزی یا ارز فیات
برای هر قرارداد میتوان گزینه تسویه خاصی در نظر گرفت. روش تسویه باید در ابتدا در قرارداد تعیین شده باشد؛ هرچند گاهی نیز توافقی است. در هر صورت گاهی تسویه بر اساس همان ارز دیجیتالی در نظر گرفته میشود که روی آن شرط بستهاید و یا ارزهای فیات مانند دلار یا حتی استیبل کوینها.
قرارداد فیوچرز بر اساس ارز پایه
قراردادهای فیوچرز بر اساس دارایی پایه (Underlying Asset) به انواع مختلفی تقسیم میشوند. در بازار ارزهای دیجیتال، قراردادهای فیوچرز معمولا بر روی ارزهای دیجیتال محبوب مانند بیت کوین، اتریوم و سایر آلتکوینها منعقد میشوند.
ریسکهای قراردادهای فیوچرز ارز دیجیتال
اگرچه قراردادهای فیوچرز در بازار ارز دیجیتال فرصتهای زیادی برای کسب سود ارائه میدهند، اما استفاده از این ابزارها بدون درک دقیق و استراتژی مناسب میتواند با ریسکهای قابلتوجهی همراه باشد. این ریسکها ریشه در ماهیت نوسانی بازار کریپتو و ویژگیهای خاص این قراردادها دارند. در ادامه به بررسی برخی از ریسکهای عمده این نوع قراردادها میپردازیم:
- نوسانات شدید قیمت (High Price Volatility): یکی از بزرگترین ریسکها در بازار ارز دیجیتال، نوسانات شدید و غیرقابلپیشبینی قیمتها است. این نوسانات میتوانند موجب حرکتهای قیمتی بسیار بزرگ در مدتزمان کوتاهی شوند
- ریسکهای نقدینگی (Liquidity Risks): نقدینگی یکی از عوامل کلیدی در موفقیت این معاملات است. در صورتی که صرافی ارز دیجیتال با کمبود نقدینگی روبهرو شود، معاملهگران ممکن است نتوانند موقعیتهای خود را با قیمتهای دلخواه ببندند. این مساله میتواند شرایط بحرانی که سرمایهگذاران در تلاش برای خروج از موقعیتها هستند، باعث زیانهای بیشتر شود
- ریسکهای مرتبط با استفاده از اهرم مالی: اگر از اهرم استفاده کرده باشید، در صورتی که بازار برخلاف پیشبینی معاملهگر حرکت کند، زیانها بهطور تصاعدی افزایش مییابند
- ریسکهای سیستمی و امنیتی: قراردادهای فیوچرز در صرافیها و بسترهای آنلاین اجرا میشوند که بهدلیل پیچیدگیهای فناوری، ممکن است در معرض مشکلات امنیتی قرار گیرند. هک شدن صرافیها، از دست دادن اطلاعات حسابها و دسترسی غیرمجاز از جمله این مشکلات هستند
- عدم دانش کافی و استراتژی نامناسب: نداشتن دانش کافی و استراتژی معاملاتی دقیق میتواند منجر به تصمیمات اشتباه و زیانهای سنگین در این قراردادهای پیچیده و تخصصی شود
- ریسکهای روانی و فشارهای هیجانی: معامله فیوچرز بهویژه در زمان استفاده از اهرم فشار روانی بالایی را برای تریدرها ایجاد میکند که ممکن است باید ایجاد تصمیمات احساسی و خارج از استراتژی ازپیشتعیینشده شود