انقلابی در دنیای بلاکچین با سولانا
بلاکچین‌ها از زمان معرفی بیت‌کوین دنیای فناوری را متحول کرده‌اند، اما همچنان با چالش‌هایی مانند کندی تراکنش‌ها و هزینه‌های بالا روبه‌رو هستند. برای مثال اتریوم به‌عنوان یکی از پیشگامان دنیای کریپتو، به دلیل افزایش کارمزدها و محدودیت‌های مقیاس‌پذیری، بسیاری از کاربران و توسعه‌دهندگان را به جست‌وجوی گزینه‌های سریع‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر فرستاده است. در بین این گزینه‌ها، سولانا (Solana) با ارائه فناوری‌های نوآورانه، به‌عنوان یکی از برترین بلاکچینهای نوظهور شناخته می‌شود؛ اما دلیل محبوبیت این بلاکچین چیست؟ در این صفحه به این سوال پرتکرار پاسخ می‌دهیم.
سولانا؛ بلاکچینی پرسرعت و محبوب در سراسر دنیا
سولانا (Solana) یک بلاک چین متن‌باز و غیرمتمرکز است که در سال ۲۰۱۷ توسط آناتولی یاکوونکو (Anatoly Yakovenko) توسعه داده شد. هدف از طراحی این شبکه، حل مشکلات مقیاس‌پذیری، سرعت پایین تراکنش‌ها و هزینه‌های بالا بود که در بلاکچینهای دیگر وجود داشتند. برخلاف بسیاری از بلاک چین‌های دیگر که برای افزایش سرعت نیاز به لایه‌های دوم دارند، سولانا تمام ویژگی‌های خود را به صورت مستقیم در لایه ۱ پیاده‌سازی کرده است. به همین دلیل، می‌تواند تراکنش‌ها را با سرعت بالا و هزینه ناچیز پردازش کند. این قابلیت، سولانا را به یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها برای برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps)، صرافی‌های غیرمتمرکز (DEXs) و بازارهای NFT تبدیل کرده است.
چرا بلاک چینSolana سریع‌تر از رقبای خود است؟
سولانا از ترکیب چندین فناوری منحصربه‌فرد استفاده می‌کند که آن را به گزینه‌ای متفاوت با بلاکچینهای سنتی تبدیل کرده است. مهم‌ترین دلیل سرعت بالای سولانا، الگوریتم اجماع آن است که ترکیبی از اثبات تاریخ (PoH) و اثبات سهام (PoS) ارائه می‌دهد.
این ترکیب باعث افزایش بهره‌وری شبکه و کاهش نیاز به پردازش‌های سنگین در هر تراکنش می‌شود. همچنین فناوری‌های Sealevel و Turbine نیز به افزایش توان پردازشی و کاهش تاخیر در انتقال داده‌ها کمک می‌کنند. در نتیجه، سولانا می‌تواند همزمان هزاران تراکنش و قرارداد هوشمند را بدون افت کیفیت اجرا کند. در ادامه اصلی‌ترین ویژگی‌های مثبت سولانا را به شما ارائه می‌دهیم.
الگوریتم اجماع ترکیبی؛ ترکیب اثبات تاریخ (PoH) و اثبات سهام (PoS)
یکی از مهم‌ترین نوآوری‌های سولانا، استفاده از ترکیب اثبات تاریخ (Proof of History – PoH) و اثبات سهام (Proof of Stake – PoS) است. با ترکیب این دو فناوری، زمان و ترتیب تراکنش‌ها قبل از تایید نهایی مشخص می‌شوند، در نتیجه نیاز به پردازش‌های سنگین در شبکه کاهش پیدا می‌کند. همچنین این سیستم باعث می‌شود کاربران بتوانند با استیک کردن توکن‌های خود در تامین امنیت شبکه نقش داشته باشند.
بیشتر بخوانید: بلاک چین چیست؟
موتور پردازش موازی افزایش توان عملیاتی شبکه
یکی از مهم‌ترین مزایای سولانا نسبت به بلاک چین‌های سنتی، استفاده از فناوری Sealevel برای پردازش موازی تراکنش‌ها است. در بسیاری از بلاک چین‌ها، تراکنش‌ها به‌صورت متوالی پردازش می‌شوند، یعنی که هر تراکنش باید قبل از پردازش تراکنش بعدی تایید شود. این روند به‌خصوص زمانی که تعداد تراکنش‌ها افزایش پیدا کند، باعث کاهش سرعت و افزایش ازدحام شبکه می‌شود؛ اما سولانا با بهره‌گیری از Sealevel، همزمان هزاران تراکنش و قرارداد هوشمند را پردازش می‌کند، بدون اینکه ترتیب آن‌ها دچار اختلال شود.
وجود چنین سیستمی به سولانا اجازه می‌دهد تا توان عملیاتی بسیار بالایی داشته باشد و بدون نیاز به لایه‌های دوم، مقیاس‌پذیری بالایی ارائه دهد. Sealevel از پردازش موازی GPU و CPU بهره می‌برد و می‌تواند تراکنش‌های غیرمرتبط را همزمان اجرا کند، بدون اینکه تداخل یا کندی در شبکه ایجاد شود. در حقیقت این فناوری مشابه پردازش‌های مدرن در سیستم‌های ابری و سرورها است.
فناوری توربین؛ راهکار سولانا برای انتقال سریع داده‌ها
یکی از چالش‌های بزرگ بلاک چین‌های سنتی، ارسال و پردازش حجم بالای داده‌ها در شبکه‌ای غیرمتمرکز است. در بسیاری از بلاک چین‌ها، زمانی که یک بلوک جدید به شبکه اضافه می‌شود، اطلاعات آن باید به تمام نودهای شبکه ارسال شود؛ این فرآیند معمولا زمان‌بر است و باعث افزایش ازدحام و کاهش کارایی شبکه می‌شود. سولانا برای جلوگیری از این مشکل از پروتکل توربین استفاده می‌کند که مکانیزمی مشابه شبکه‌های توزیع محتوا (CDN) دارد.
توربین، داده‌ها را به بسته‌های کوچک‌تر تقسیم می‌کند و آن‌ها را از طریق مسیرهای متفاوت به نودهای شبکه ارسال می‌کند. این روش باعث می‌شود که داده‌ها سریع‌تر و با کارایی بالاتر منتقل شوند، زیرا نیازی به دریافت همزمان تمام نودها وجود ندارد و هر نود فقط بخشی از داده را می‌گیرد و آن را به نودهای دیگر ارسال می‌کند.
این فناوری نه‌تنها ازدحام شبکه را کاهش می‌دهد، بلکه باعث افزایش مقیاس‌پذیری سولانا نیز می‌شود. در بلاک چین‌های سنتی، هرچه تعداد نودها بیشتر شود، زمان انتشار داده‌ها افزایش پیدا می‌کند؛ اما در سولانا با استفاده از توربین، این مشکل برطرف شده و انتقال اطلاعات با سرعتی بسیار بالا انجام می‌شود.
چرا استفاده از بلاک چین سولانا مزایای متعددی را به همراه دارد؟
زمانی که سولانا با هدف ارائه تراکنش‌های ارزان به بازار معرفی شد، توسعه‌دهندگان این بلاک‌جین می‌دانستند که با حجمی بسیار سنگین از کاربران مواجه خواهند شد. به همین دلیل آن‌ها زیرساخت این بلاکچین را به گونه‌ای فراهم کردند که این شبکه می‌تواند بیش از ۶۵,۰۰۰ تراکنش در ثانیه (TPS) پردازش کند، درحالی‌که اتریوم تنها حدود ۳۰ تراکنش در ثانیه انجام می‌دهد. همچنین، هزینه انجام هر تراکنش در سولانا کمتر از ۰.۰۰۱ دلار است که در مقایسه با کارمزدهای بالای بلاکچین اتریوم، مزیتی بزرگ به شمار می‌رود. به لطف این ویژگی‌ها، سولانا نیازی به راهکارهای لایه دوم ندارد و همه پردازش‌ها را در همان لایه اول انجام می‌دهد.
بیشتر بخوانید: RWA چیست؟ معرفی توکن دارایی واقعی
پروژه‌ها و اپلیکیشن‌های برتر روی شبکه Solana
سولانا در سال‌های اخیر به یکی از پلتفرم‌های اصلی برای توسعه‌دهندگان برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) تبدیل شده است. این شبکه میزبان صرافی‌های غیرمتمرکز مانند Raydium و Serum است که امکان معامله دارایی‌های دیجیتال را با سرعت و هزینه کمتر فراهم می‌کنند. همچنین، بازارهای NFT محبوبی مانند Magic Eden روی سولانا فعالیت دارند که امکان خریدوفروش NFTها با کارمزدهای پایین‌تر از سایر بلاک چین‌ها را ممکن می‌کنند. در کنار این‌ها بازی‌های بلاک چینی مانند Star Atlas و Aurory از مزایای سولانا برای ایجاد دنیایی وسیع و تعامل‌پذیر استفاده می‌کنند.
آیا شبکه سولانا بی‌نقص است؟
با وجود تمام مزایای سولانا، عملکرد این شبکه چالش‌هایی را نیز به همراه دارد. یکی از مشکلات اصلی این شبکه، قطعی‌های مکرر است که باعث شده کاربران و توسعه‌دهندگان نسبت به پایداری آن نگران شوند. همچنین برخی از منتقدان معتقدند که سولانا به‌اندازه اتریوم غیرمتمرکز نیست، زیرا تعداد اعتبارسنج‌های آن کمتر است. این موضوع احتمال دارد باعث تمرکز بیشتر قدرت شبکه در دست گروهی خاص از افراد شود. از سوی دیگر، با پیشرفت بلاک چین‌های دیگر مانند آوالانچ و پولکادات، رقابت برای سولانا سخت‌تر شده و آینده آن به عملکرد و توسعه‌های آینده وابسته است.
آینده بلاک چین Solana به کدام سمت می‌رود؟
با وجود چالش‌های موجود، سولانا همچنان یکی از امیدبخش‌ترین پروژه‌های بلاک چین به شمار می‌رود. تیم توسعه‌دهنده آن در حال کار بر روی افزایش مقیاس‌پذیری و کاهش قطعی‌های شبکه هستند؛ زیرا یک بلاکچین تنها زمانی می‌تواند به فعالیت خود ادامه دهد که دسترس‌پذیری آن برای کاربران ایده‌آل باشد. همچنین، تعداد پروژه‌هایی که روی سولانا ساخته می‌شوند، همچنان در حال رشد هستند و همکاری‌های جدیدی با شرکت‌های بزرگ و تیم‌های توسعه‌دهنده در حال شکل‌گیری است. اگر این شبکه بتواند پایداری و تمرکززدایی خود را بهبود دهد، در سال‌های آینده جایگاهی معتبر خواهد داشته باشد.
برخی از پیشبینی‌ها از آینده این بلاکچین به شرح زیر هستند:
- رشد و پذیرش: انتظار می‌رود که Solana به رشد و پذیرش خود ادامه دهد، زیرا اکوسیستم آن به بلوغ می‌رسد و پروژه‌های بیشتری بر روی آن ساخته می‌شوند
- مقیاس‌پذیری: توانایی این بلاک چین برای رسیدگی به تعداد فراوانی از تراکنش‌ها با سرعت بالا، آن را به گزینه‌ای جذاب برای برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) و پروژه‌های مالی غیرمتمرکز (DeFi) تبدیل می‌کند
- نوآوری: سولانا به دلیل فناوری نوآورانه خود، از جمله مکانیزم اجماع اثبات تاریخ (PoH)، شناخته شده است که می‌تواند به بهبود عملکرد و مقیاس‌پذیری بلاک چین کمک کند
- رقابت: سولانا با رقبای مختلفی در فضای بلاک چین، از جمله اتریوم، کاردانو و پولکادات، روبرو است. به همین دلیل موفقیت آن در رقابت به توانایی آن در متمایز کردن خود و جذب توسعه‌دهندگان و کاربران بستگی دارد
