صفر تا صد فارکس؛ از آموزش مبانی بازار تا تکنیکهای پیشرفته معاملاتی
فارکس (Forex) یا بازار تبادل ارزهای خارجی (Foreign Exchange) یک بازار جهانی و غیرمتمرکز است که به دلیل نقدینگی بالا، دسترسی شبانهروزی و فرصتهای سودآوری متعدد، همواره مورد توجه معاملهگران و سرمایهگذاران بوده است. ویفاکس کالج با ارائه دورههای آموزشی فارکس، از سطح مبتدی تا پیشرفته، شما را در مسیر یادگیری و کسب مهارت در این بازار پویا و سودآور همراهی میکند.
بازار فارکس چگونه بازاری است؟
بازار فارکس بهعنوان بزرگترین بازار مالی جهان، روزانه حجم معاملاتی بیش از ۶.۶ تریلیون دلار را تجربه میکند. این میزان، بسیار فراتر از حجم معاملات روزانه بورس نیویورک است که حدود ۲۰۰ میلیارد دلار برآورد میشود. ویژگیهای منحصربهفرد فارکس، از جمله عدم تمرکز (Decentralization)، امکان معامله در ۲۴ ساعت شبانهروز و نقدشوندگی بالا، آن را به بازاری جذاب برای معاملهگران و سرمایهگذاران تبدیل کرده است. این خصوصیات به شرکتها، دولتها و افراد حقیقی اجازه میدهد تا با سرعت و کارایی بالا به تبادل ارز بپردازند.
برخی از ویژگیهای مهم این بازار عبارتند از:
- عدم تمرکز: فارکس یک بازار غیرمتمرکز است و مکان فیزیکی مشخصی ندارد؛ معاملات از طریق شبکههای الکترونیکی بین بانکها، مؤسسات مالی و معاملهگران انجام میشود
- نقدشوندگی بالا: به دلیل حجم بالای معاملات، نقدشوندگی در فارکس بسیار بالاست، بهطوریکه معاملهگران میتوانند بهسرعت وارد و خارج از معاملات شوند
- تنوع جفتارزها: در فارکس، صدها جفتارز مختلف برای معامله وجود دارد که به معاملهگران امکان میدهد استراتژیهای متنوعی را بهکار گیرند
- اهرم مالی (Leverage): فارکس امکان استفاده از اهرمهای مالی بالا را فراهم میکند که میتواند سود و زیان را بهطور قابلتوجهی افزایش دهد
- فعالیت ۲۴ ساعته: بازار فارکس بهصورت ۲۴ ساعته و در پنج روز هفته فعال است، زیرا مراکز مالی در سراسر جهان در مناطق زمانی مختلف قرار دارند
بیشتر بخوانید: فارکس چیست؟
آموزش مفاهیم پایه در بازار فارکس
برای درک و فعالیت مؤثر در بازار فارکس، آشنایی با مفاهیم پایهای آن ضروری است. در ادامه به معرفی ارزهای خارجی، جفتارزها و اصطلاحات رایج در این بازار میپردازیم تا پایهای مستحکم برای یادگیری تکنیکهای پیشرفتهتر فراهم شود.
تعریف ارزهای خارجی و جفت ارزها
در بازار فارکس، ارزهای خارجی (Foreign Currencies) بهصورت جفتارز (Currency Pair) معامله میشوند. هر جفتارز شامل دو ارز است: ارز پایه (Base Currency) و ارز متقابل (Quote Currency). بهعنوان مثال، در جفتارز EUR/USD، یورو (EUR) ارز پایه و دلار آمریکا (USD) ارز متقابل است. این ساختار به معاملهگران امکان میدهد تا ارزش نسبی یک ارز را نسبت به ارز دیگر بسنجند و بر اساس آن تصمیمگیری کنند. همچنین جفتارزها به دو دسته اصلی (Major) و فرعی (Minor) تقسیم میشوند. جفتارزهای اصلی بیشترین حجم معاملات را به خود اختصاص میدهند و یک پایه آنها دلار آمریکا است؛ اما جفتارزهای فرعی شامل دلار آمریکا نیستند و معمولا حجم معاملات کمتری دارند.
برخی از جفتارزهای اصلی عبارتند از:
- یورو/دلار آمریکا (EUR/USD)
- پوند بریتانیا/دلار آمریکا (GBP/USD)
- دلار آمریکا/ین ژاپن (USD/JPY)
- دلار آمریکا/فرانک سوئیس (USD/CHF)
برخی از جفتارزهای فرعی عبارتند از:
- یورو/پوند بریتانیا (EUR/GBP)
- یورو/ین ژاپن (EUR/JPY)
- پوند بریتانیا/ین ژاپن (GBP/JPY)
- دلار استرالیا/دلار کانادا (AUD/CAD)
بیشتر بخوانید: جفت ارز در فارکس چیست؟
آموزش اصطلاحات رایج بازار فارکس
برای موفقیت در بازار فارکس، آشنایی با اصطلاحات و مفاهیم کلیدی ضروری است. این دانش به معاملهگران کمک میکند تا تحلیلهای دقیقتری انجام داده و تصمیمات بهتری بگیرند. در دورههای آموزش فارکس در ویفاکس کالج با این اصطلاحات مهم آشنا میشوید.
برخی از اصطلاحات مهم و کاربردی بازار فارکس شامل موارد زیر هستند:
- پیپ (Pip): کوچکترین واحد تغییر قیمت در جفتارزها، معمولاً برابر با ۰٫۰۰۰۱ واحد است
- لات (Lot): واحد اندازهگیری حجم معاملات است؛ یک لات استاندارد معادل ۱۰۰۰۰۰ واحد از ارز پایه است
- اسپرد (Spread): تفاوت بین قیمت خرید (Bid) و فروش (Ask) یک جفتارز
- لوریج (Leverage): اهرم مالی که به معاملهگران امکان میدهد با سرمایهای کمتر، حجم معاملات بزرگتری انجام دهند
- مارجین (Margin): مقدار پولی که برای باز کردن یک موقعیت معاملاتی نیاز است
- سواپ (Swap): هزینه یا درآمد ناشی از نگهداشتن یک موقعیت معاملاتی در طول شب
- اکوئیتی (Equity): ارزش خالص حساب معاملاتی، شامل موجودی و سود یا زیانهای تحققنیافته
- بالانس (Balance): موجودی حساب معاملاتی بدون در نظر گرفتن موقعیتهای باز
- مارجین آزاد (Free Margin): مقدار مارجین در دسترس برای باز کردن موقعیتهای جدید
- کال مارجین (Margin Call): هشداری که در صورت کاهش اکوئیتی به زیر سطح مارجین مورد نیاز صادر میشود
- اوردنایت (Overnight): نگهداشتن یک موقعیت معاملاتی در طول شب
- پوزیشن (Position): موقعیت باز یک معاملهگر در بازار، میتواند خرید یا فروش باشد
- بروکر (Broker): واسطهای که امکان دسترسی معاملهگران به بازار فارکس را فراهم میکند
بیشتر بخوانید: اصطلاحات مهم فارکس
نحوه عملکرد بازار فارکس و شرکتکنندگان اصلی این بازار
بازار فارکس یک بازار غیرمتمرکز است که در آن ارزهای مختلف توسط شرکتکنندگان متنوعی معامله میشوند. از شرکتکنندگان بزرگ این بازار میتوان از بانکهای مرکزی نام برد. بانکهای مرکزی نهادهایی هستند که سیاستهای پولی کشورها را تعیین میکنند و با مداخله در بازار، نرخ ارز را تحت تاثیر قرار میدهند.
شرکتکنندگان دیگر این بازار عبارتند از:
- بانکهای تجاری و سرمایهگذاری: موسساتی که حجم بالایی از معاملات را برای خود و مشتریانشان انجام میدهند
- شرکتهای چندملیتی: شرکتهایی که برای تبادلات بینالمللی نیاز به تبدیل ارز دارند
- صندوقهای پوشش ریسک: معمولا توسط مدیران سرمایهگذاری حرفهای اداره میشوند و با استفاده از اهرمهای مالی بالا، میتوانند در مدت زمان کوتاه، سودهای قابل توجهی کسب کنند
آموزش سشنهای معاملاتی بازار فارکس
بازار فارکس بهصورت ۲۴ ساعته و در پنج روز هفته فعال است که این ویژگی به دلیل وجود سشنهای معاملاتی (Trading Sessions) مختلف در مناطق زمانی گوناگون است. هر سشن معاملاتی نشاندهنده زمان فعالیت بازارهای مالی در یک منطقه جغرافیایی خاص است که به ترتیب زمانی عبارتاند از: سشن سیدنی، سشن توکیو، سشن لندن و سشن نیویورک. شناخت این سشنها برای معاملهگران اهمیت دارد، زیرا هر کدام ویژگیهای خاص خود را دارند که میتواند بر نوسانات و حجم معاملات تاثیر بگذارد.
آموزش سشنهای معاملاتی در تصمیمگیریهای معاملاتی تاثیر بالایی دارد. فرض کنید یک معاملهگر به دنبال نوسانات بالاست تا از حرکات قیمتی سریع سود ببرد. در این صورت، او ممکن است سشن لندن را برای معاملات خود انتخاب کند، زیرا در این سشن بهویژه در همپوشانی با سشن نیویورک، حجم معاملات و نوسانات به اوج میرسد. در مثال دیگر، معاملهگری که به دنبال شرایط آرامتر و اسپردهای کمتر است، ممکن است سشن توکیو را انتخاب کند، زیرا در این سشن، بهویژه در جفتارزهای مرتبط با ین ژاپن، نوسانات کمتر و شرایط پایدارتر است. در جدول زیر میتوانید سشنهای معاملاتی فارکس بر اساس وقت ایران را مشاهده کنید.
سشن معاملاتی | زمان باز شدن | زمان بسته شدن |
سیدنی | ۰۰:۳۰ بامداد | ۰۸:۳۰ صبح |
توکیو | ۰۳:۳۰ صبح | ۱۱:۳۰ صبح |
لندن | ۱۱:۳۰ صبح | ۱۹:۳۰ عصر |
نیویورک | ۱۶:۳۰ عصر | ۰۰:۳۰ بامداد |
آموزش سفارشها در فارکس
در بازار فارکس، سفارش (Order) به دستوری گفته میشود که معاملهگران برای خرید یا فروش یک جفتارز در شرایط خاصی ثبت میکنند. این سفارشها به معاملهگران کمک میکنند تا ریسک معاملات خود را کنترل کنند و در بهترین نقاط وارد یا خارج شوند. مدیریت سفارشها بخش مهمی از استراتژیهای معاملاتی است و تأثیر مستقیمی بر میزان سود و زیان دارد. در ادامه با انواع سفارش در فارکس آشنا میشویم.
سفارش بازار (Market Order)
سفارش بازار دستوری است که به کارگزار ارسال میشود تا بلافاصله با بهترین قیمت موجود در بازار اجرا شود. این نوع سفارش زمانی استفاده میشود که معاملهگر بخواهد بدون تأخیر وارد یا خارج از بازار شود. البته در بازارهای پرنوسان، ممکن است قیمت اجرای سفارش اندکی با قیمت مشاهدهشده تفاوت داشته باشد، که به آن اسلیپیج (Slippage) گفته میشود.
سفارشهای معلق (Pending Orders)
سفارشهای معلق به معاملهگر اجازه میدهند تا یک دستور خرید یا فروش را در قیمتی متفاوت از قیمت فعلی بازار تنظیم کند. این سفارشها به دو دسته اصلی سفارش محدود و توقف تقسیم میشوند. سفارش محدود (Limit Order)، سفارشی است که برای خرید در قیمتی پایینتر از قیمت جاری یا فروش در قیمتی بالاتر از قیمت جاری تنظیم میشود. این سفارشها برای ورود در نقاط بهتر و جلوگیری از ورود در قیمتهای نامطلوب استفاده میشوند.
سفارش توقف (Stop Order) سفارشی است که در صورت رسیدن قیمت به یک سطح مشخص، به یک سفارش بازار تبدیل میشود. این نوع سفارش برای ورود به معاملات در جهت روند یا جلوگیری از ضررهای بیشتر استفاده میشود.
سفارش حد ضرر (Stop Loss) و حد سود (Take Profit)
حد ضرر (SL) سفارشی است که برای محدود کردن زیان در یک معامله تعیین میشود. اگر قیمت به این سطح برسد، معامله بهطور خودکار بسته میشود. در مقابل، حد سود (TP) به معاملهگران کمک میکند تا در یک سطح از پیش تعیینشده از معامله خارج شوند و سود خود را قفل کنند. ترکیب این دو سفارش در مدیریت ریسک و استراتژیهای معاملاتی بسیار موثر است.
بیشتر بخوانید: آموزش دستورات بای استاپ، سل استاپ، بای لیمیت و سل لیمیت
آموزش تحلیل تکنیکال فارکس
تحلیل تکنیکال (Technical Analysis) یکی از روشهای اصلی بررسی بازار فارکس است که بر پایه دادههای قیمتی گذشته، حجم معاملات و الگوهای نموداری انجام میشود. این تحلیلگران باور دارند که الگوهای قیمتی تمایل دارند تکرار شوند و از این طریق، میتوان روندهای آینده بازار را پیشبینی کرد. تحلیل تکنیکال در فارکس به معاملهگران کمک میکند تا نقاط ورود و خروج مناسب را شناسایی کنند.
آموزش انواع نمودارهای فارکس
نمودارهای تحلیل تکنیکال، ابزارهای بصری هستند که برای نمایش و تحلیل حرکات قیمت در بازارهای مالی، از جمله فارکس، استفاده میشوند. این نمودارها، مانند نمودار خطی، میلهای و شمعی، با نمایش تاریخچه قیمت، به معاملهگران کمک میکنند تا الگوها، روندها و سطوح حمایت و مقاومت را شناسایی کنند و بر اساس آنها، تصمیمات معاملاتی آگاهانهتری بگیرند.
در ادامه با این نمودارها آشنا میشویم:
- نمودار خطی (Line Chart): نمودار خطی سادهترین نوع نمودار در تحلیل تکنیکال است. این نمودار فقط قیمت بسته شدن (Close Price) را نشان میدهد و دادهها را بهصورت یک خط پیوسته به هم متصل میکند. از این نوع نمودار برای مشاهده روند کلی بازار و تشخیص جهت حرکت قیمت استفاده میشود
- نمودار میلهای (Bar Chart): نمودار میلهای جزئیات بیشتری نسبت به نمودار خطی دارد و علاوه بر قیمت بسته شدن، شامل قیمت باز شدن (Open)، بالاترین قیمت (High) و پایینترین قیمت (Low) در یک بازه زمانی خاص است. هر میله در این نمودار نشاندهنده یک دوره معاملاتی (مثلا یک روز یا یک ساعت) است
- نمودار شمعی (Candlestick Chart): نمودار شمعی، محبوبترین نوع نمودار در تحلیل تکنیکال فارکس است. این نمودار همان اطلاعات نمودار میلهای را نمایش میدهد اما بهصورت شمعهایی با بدنه و سایههای بالا و پایین. اگر قیمت بسته شدن بالاتر از قیمت باز شدن باشد، شمع به رنگ سبز (یا سفید) و اگر قیمت بسته شدن پایینتر باشد، شمع به رنگ قرمز (یا سیاه) نمایش داده میشود
آشنایی با الگوهای نموداری
الگوهای نموداری، اشکال و ساختارهای مشخصی هستند که در نمودارهای قیمت بازارهای مالی، از جمله فارکس، ظاهر میشوند. این الگوها، حاصل رفتار جمعی معاملهگران هستند و نشاندهنده تغییرات احتمالی در روند قیمت میباشند. معاملهگران با شناسایی این الگوها، سعی میکنند حرکات آینده قیمت را پیشبینی کرده و بر اساس آن، تصمیمات معاملاتی بگیرند.
برخی از این الگوها عبارتند از:
- پرچم (Flag)
- مثلث صعودی (Ascending Triangle)
- مثلث نزولی (Descending Triangle)
- کنج صعودی و نزولی (Rising & Falling Wedge)
- سر و شانه (Head and Shoulders)
- سر و شانه معکوس (Inverse Head and Shoulders)
- سقف و کف دوگانه (Double Top & Double Bottom)
- سقف و کف سهگانه (Triple Top & Triple Bottom)
آموزش اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال
اندیکاتورها (Indicators) ابزارهای کمکی در تحلیل تکنیکال هستند که به معاملهگران کمک میکنند تا روند بازار، سطوح ورود و خروج و قدرت حرکت قیمت را بهتر شناسایی کنند. این ابزارها بر اساس دادههای قیمتی و حجمی گذشته بازار محاسباتی را انجام داده و اطلاعاتی را بهصورت بصری در نمودار نمایش میدهند.
اندیکاتورها به دو دسته کلی تقسیم میشوند؛ اندیکاتورهای پیشرو (Leading Indicators) پیشبینی حرکتهای آینده بازار را انجام میدهند و معمولا در شناسایی تغییر روند مفید هستند؛ مانند اندیکاتور RSI و استوکاستیک. در مقابل، اندیکاتورهای تاخیری (Lagging Indicators) پس از وقوع تغییرات بازار، سیگنال میدهند و برای تایید روندها استفاده میشوند؛ مانند میانگین متحرک و MACD.
بیشتر بخوانید: اندیکاتور چیست؟ آموزش انواع اندیکاتور
آموزش نحوه استفاده از ابزارهای تحلیل تکنیکال در پلتفرمهای معاملاتی
در پلتفرمهای معاملاتی مانند متاتریدر 4 و 5 و TradingView، معاملهگران میتوانند اندیکاتورها و ابزارهای مختلف تحلیل تکنیکال را مستقیماً روی نمودار اعمال کنند. برای استفاده از اندیکاتورها، کافی است در بخش Indicators پلتفرم، نام اندیکاتور موردنظر را جستجو و به نمودار اضافه کنید. این ابزارها به تنظیمات سفارشیسازیشدهای مجهز هستند که معاملهگران میتوانند دورههای محاسباتی، رنگها و دیگر پارامترهای آنها را مطابق با استراتژی معاملاتی خود تغییر دهند.
بیشتر بخوانید: بهترین نرم افزارها و ابزارهای تحلیل تکنیکال
آموزش تحلیل بنیادی فارکس
تحلیل بنیادی (Fundamental Analysis) یکی از روشهای اصلی تحلیل بازار فارکس است که عوامل اقتصادی، سیاسی و مالی تأثیرگذار بر ارزش ارزها را بررسی میکند. برخلاف تحلیل تکنیکال که به الگوهای قیمتی گذشته و اندیکاتورها متکی است، تحلیل بنیادی به تحولات کلان اقتصادی، نرخ بهره، تورم و سیاستهای مالی میپردازد. معاملهگران حرفهای از تحلیل بنیادی برای درک روندهای بلندمدت بازار و ترکیب آن با تحلیل تکنیکال جهت بهینهسازی استراتژیهای خود استفاده میکنند.
عوامل موثر بر ارزش ارزها
ارزش ارزها در فارکس تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد که از جمله مهمترین آنها میتوان به نرخ بهره، تورم، تولید ناخالص داخلی (GDP)، سیاستهای پولی و مالی دولتها، اخبار و رویدادهای سیاسی و اقتصادی، و همچنین عرضه و تقاضای بازار اشاره کرد. به طور کلی، هر عاملی که بر وضعیت اقتصادی و سیاسی یک کشور تأثیر بگذارد، میتواند بر ارزش ارز آن کشور در بازار فارکس نیز اثرگذار باشد.
در ادامه نمونه تاثیر هر عامل در بازار را بررسی میکنیم:
- نرخ بهره (Interest Rate): تعیینکننده جذابیت یک ارز برای سرمایهگذاری
- نرخ تورم (Inflation Rate): کاهش ارزش پول در صورت افزایش تورم
- رشد تولید ناخالص داخلی یا GDP: شاخصی برای سنجش سلامت اقتصادی یک کشور
- میزان اشتغال و نرخ بیکاری: تأثیر مستقیم بر سیاستهای بانک مرکزی
- تراز تجاری (Trade Balance): مازاد یا کسری در صادرات و واردات یک کشور
- سیاستهای بانکهای مرکزی: تاثیر سیاستهای پولی بر ارزش ارزها
- بیثباتی سیاسی و ژئوپلیتیکی: افزایش ریسک و نوسانات بازار
- شاخص احساسات مصرفکننده: تاثیر بر رفتار اقتصادی و مخارج افراد