ارزش ذاتی سهام و نقش آن در دقت تصمیمات مهم برای سرمایه‌گذاری

ارزش ذاتی سهام؛ معیاری برای تصمیمات هوشمندانه در بازار سهام

اگر می‌خواهید در دنیای پیچیده و همیشه در حال تغییر بازار شهام موفق شوید، باید تفاوت بین قیمت بازار و ارزش واقعی یک سهام را تشخیص دهید. آیا تابه‌حال فکر کرده‌اید که چرا برخی سهم‌ها در قیمت‌های بالا معامله می‌شوند؛ درحالی‌که به نظر می‌رسد ارزش واقعی آن‌ها کمتر است؟ ارزش ذاتی سهام از مهم‌ترین مفاهیم در تحلیل‌های سهام به‌شمار می‌آید که با کمک آن می‌توان تفاوت میان قیمت فعلی و قیمت واقعی بازار را شناخت. سرمایه‌گذاران هوشمند با استفاده از این مفهوم و بر اساس واقعیت‌های اقتصادی و مالی، بهترین تصمیمات سرمایه‌گذاری را می‌گیرند.

ارزش ‌ذاتی سهام‌ چیست؟

ارزش ذاتی سهام به معنای قیمت واقعی یا بنیادین یک سهم بوده که بر اساس تحلیل‌های مالی و بنیادی شرکت تعیین شده است. این قیمت با در نظر گرفتن عوامل مختلفی مانند: درآمد شرکت، رشد آینده، بدهی‌ها، هزینه‌ها و سودآوری تخمین زده می‌شود.

در حقیقت ارزش ذاتی سهام نشان می‌دهد که یک سهم چه قیمتی باید داشته باشد؛ نه آنچه که در حال حاضر در بازار مورد معامله قرار می‌گیرد. بسیاری از سرمایه‌گذاران از این مفهوم برای شناسایی سهام ارزنده استفاده می‌کنند که در حال حاضر زیر قیمت واقعی خود معامله می‌شوند.

ویژگی‌های ارزش ذاتی سهام عبارت‌اند از:

• قیمت واقعی سهم: ارزش ذاتی، قیمت درست و واقعی یک سهم را مشخص می‌کند
• استفاده در تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری: سرمایه‌گذاران از این تحلیل برای تصمیم‌گیری در مورد خرید یا فروش سهام استفاده می‌کنند
• مقایسه با قیمت بازار: با مقایسه ارزش ذاتی و قیمت بازار، می‌توان تشخیص داد که یک سهم زیر قیمت واقعی خود معامله می‌شود یا خیر
• کمک به شناسایی سهام‌ ارزنده: ارزش ذاتی در شناسایی سهامی نقش دارد که در حال حاضر زیر قیمت واقعی خود معامله می‌شوند
• پایه‌گذار تحلیل‌های بنیادی: ارزش ذاتی به‌عنوان مبنای تحلیل‌های بنیادی برای درک بهتر از وضعیت مالی شرکت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد
• کاهش ریسک‌های بازار: با استفاده از تحلیل ارزش ذاتی، می‌توان از خرید سهام‌های حبابی و پرخطر جلوگیری کرد

 بیشتر بخوانید: چگونه سود سهام خود را افزایش دهیم؟ 

مثالی از ارزش ذاتی‌ سهام

فرض کنید که قصد خرید سهام یک شرکت فناوری را دارید. برای ارزیابی ارزش واقعی این سهام، شما تحلیل‌های مختلفی مانند: تحلیل صورت‌های مالی، درآمدها، هزینه‌ها، رشد آینده شرکت و وضعیت بازار را انجام می‌دهید. پس از بررسی‌های دقیق متوجه می‌شوید که این شرکت در حال حاضر سالانه ۱۰ میلیون دلار درآمد دارد و پیش‌بینی می‌شود که این میزان درآمد طی ۵ سال آینده به ۱۵ میلیون دلار برسد. همچنین شرکت دارای ۵ میلیون سهم در بازار است.

با استفاده از روش‌های مختلف ارزیابی مانند: روش تخفیف جریان نقدی DCF))، شما محاسبه می‌کنید که ارزش ذاتی هر سهم این شرکت معادل ۵۰ دلار می‌باشد؛ اما با توجه به تحولات بازار، قیمت فعلی سهام در بازار به ۴۰ دلار می‌رسد. در چنین شرایطی شما متوجه می‌شوید که سهام شرکت منتخب، در حال حاضر زیر ارزش ذاتی خود معامله می‌شود و به همین دلیل این سهام گزینه‌ای مناسب برای خرید به‌شمار می‌رود.

چرا ارزش ذاتی سهام برای سرمایه‌گذاران مهم است؟

درک و تحلیل ارزش ذاتی سهام برای سرمایه‌گذاران موضوعی مهم است؛ زیرا به آن‌ها کمک می‌کند تا تصمیمات بهتری در مورد خریدیافروش سهام بگیرند. همچنین اطلاعات بیشتری از تفاوت‌های قیمت سهام در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد.

از مهم‌ترین دلایل اهمیت ارزش ذاتی سهام برای سرمایه‌گذاران می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• شناسایی سهام‌های زیر ارزش واقعی: اگر سهامی پایین‌تر از ارزش ذاتی خود معامله شود، فرصتی سرمایه‌گذاری عالی برای فعالان بازارهای مالی است
• جلوگیری از خرید سهام‌های حبابی: اگر سرمایه‌گذار ارزش‌ ذاتی سهام را نداند، سهامی را خریداری می‌کند که قیمت آن به طور غیرمنطقی بالا رفته است
• مدیریت ریسک: شناسایی سهام‌ کمتر از ارزش ذاتی، در کاهش ریسک خرید سهام‌های پرخطر و حبابی نقش دارد
• تعیین زمان خریدوفروش: سرمایه‌گذاران از ارزش ذاتی برای شناسایی زمان مناسب برای خرید و فروش سهام استفاده می‌کنند
• پیش‌بینی عملکرد بلندمدت: با ارزیابی ارزش ذاتی سهام، سرمایه‌گذاران با دیدگاه دقیق‌تری به آینده شرکت نگاه می‌کنند و تصمیمات بهتری می‌گیرند
• مقایسه با رقبا: سرمایه‌گذاران با محاسبه ارزش ذاتی‌، سهام‌ شرکت‌های مختلف را با یکدیگر مقایسه کرده و بهترین گزینه‌ها را انتخاب می‌کنند

  بیشتر بخوانید: ارزش اسمی چیست؟

چگونه ارزش ذاتی‌ سهام‌ را محاسبه کنیم؟

برای محاسبه ارزش ذاتی سهام، چندین روش مختلف وجود دارند که هر کدام برای برآورد قیمت واقعی یک سهم به تحلیل‌گران و سرمایه‌گذاران کمک می‌کنند.در ادامه به معرفی مهم‌ترین روش‌هایی می‌پردازیم که در این زمینه کاربردهای فراوانی دارند.

روش تخفیف جریان نقدی یا Discounted Cash Flow (DCF)

یکی از محبوب‌ترین روش‌ها برای محاسبه ارزش ذاتی سهام، روش تخفیف جریان نقدی است. در این روش شما پیش‌بینی می‌کنید که شرکت در آینده چه مقدار جریان نقدی (Cash Flow) ایجاد می‌کند و سپس این جریان‌های نقدی را به ارزش حال تخفیف می‌دهید.

مراحل محاسبه ارزش ذاتی سهام با روش DCF عبارت‌اند از:

• پیش‌بینی جریان‌های نقدی آینده
• تعیین نرخ تنزیل ((Discount Rate
• محاسبه ارزش حال جریان‌های نقدی
• محاسبه ارزش باقی‌مانده (Terminal Value)

روش نسبت‌های مالی؛ راهکاری موثر برای تعیین ارزش‌ ذاتی سهام

تحلیل‌گران در روش نسبت‌های مالی از نسبت قیمت به سود (P/E) و قیمت به دارایی‌ها (P/B) استفاده می‌کنند. در این روش با مقایسه شرکت‌ها و صنایع مختلف، ارزش ذاتی‌ هر سهم مشخص می‌شود؛ بنابراین این راهکار برای تحلیل شرکت‌های تازه‌تاسیس یا در مراحل اولیه رشد، بهترین گزینه است.

روش ارزیابی دارایی‌ها (Asset-Based Valuation)

شرکت‌های دارای دفاتر فیزیکی مانند: شرکت‌های املاک و مستغلات یا شرکت‌های تولیدی، از روش ارزیابی دارایی‌ها برای تعیین ارزش ذاتی سهام استفاده می‌کنند. در این روش، ارزش‌ ذاتی‌ ‌سهام بر اساس دارایی‌های مشهود شرکت محاسبه می‌شود.

ارزیابی دارایی‌ها به روش‌ زیر است:

• ارزش دارایی‌های مشهود مانند زمین، ساختمان، ماشین‌آلات و تجهیزات باید محاسبه شود
• سپس بدهی‌ها و تعهدات مالی از این دارایی‌ها کسر می‌شود
• نتیجه حاصل نشان‌دهنده ارزش خالص دارایی‌های شرکت است که به‌عنوان معیاری برای تعیین ارزش ذاتی سهام استفاده شود

روش مقایسه با همتایان (Comparable Company Analysis)

برای تعیین مقدار واقعی سهم بسیاری از شرکت‌ها، روش مقایسه با همتایان کاربردهای فراوانی دارد. در این روش، ارزش ذاتی سهام، با مقایسه شرکت مورد نظر با شرکت‌های مشابه در همان صنعت محاسبه می‌شود. معیارهای مختلفی: مانند نسبت P/E، نسبت قیمت به فروش P/S)) و نسبت قیمت به داراییP/B) ) در این روش به کار می‌روند.

روش محاسبه ارزش ذاتی‌ سهام با راهکار مقایسه با همتایان به‌صورت زیر است:

• انتخاب چند شرکت مشابه از نظر اندازه، صنعت و موقعیت جغرافیایی مشابه شرکت مورد نظر
• محاسبه نسبت‌های مختلف مالی برای هر شرکت
• تخمین ارزش سهام شرکت مورد نظر بر اساس مقایسه‌ها

  بیشتر بخوانید: چهار روش برای شناسایی سهام سودآور در بورس

مدیریت ریسک با استفاده از ارزش‌ ذاتی‌ سهام

یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های سرمایه‌گذاران در بازارهای مالی، مدیریت ریسک است. بازار سهام به‌طور طبیعی نوسان دارد و قیمت‌ها به‌طور مداوم بالا و پایین می‌شوند. در این بین ارزش ذاتی سهام به‌عنوان ابزاری مهم در مدیریت این ریسک‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. با ارزیابی صحیح ارزش‌ ذاتی‌ سهم‌، سرمایه‌گذاران در سهامی با پتانسیل بالا سرمایه‌گذاری می‌کنند.

مهم‌ترین نقش‌های محاسبه ارزش‌ ذاتی‌ سهام برای مدیریت ریسک عبارت‌اند از:

• مقایسه با قیمت بازار و خودداری از خرید سهام گران یا حبابی
• پیش‌بینی نوسانات بازار و درک نوسانات بلندمدت
• شناسایی فرصت‌های سرمایه‌گذاری
• کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در بحران‌ها

نمونه‌هایی از محاسبه ‌ارزش ذاتی ‌سهام در بازارهای مختلف

محاسبه ارزش ذاتی سهام در بازارهای مختلف به فاکتورها و شرایط اقتصادی متفاوتی بستگی دارد. هر کدام از بازارهای مالی با توجه به شرایط اقتصادی و تاثیرگذاری روش‌های تعیین ارزش ذاتی‌‌ سهام، از راهکاری متفاوت برای ارزیابی سهام استفاده می‌کنند.

برخی از نمونه‌های برجسته از نحوه محاسبه ارزش ذاتی‌ سهام در بازارهای مختلف در زیر آورده شده‌اند:

• بازار سهام آمریکا (NYSE و NASDAQ): در بازارهای سهام ایالات متحده، محاسبه ارزش ذاتی سهام‌ با استفاده از مدل‌های ارزیابی درآمدی مانند مدل تخفیف جریان‌های نقدی و ارزش دفتری انجام می‌شود
• بازار سهام اروپا (FTSE 100, DAX): در بازارهای اروپایی، محاسبه ارزش ذاتی سهام تحت تاثیر عواملی مانند: ارزش دارایی‌ها و نسبت‌های سودآوری قرار می‌گیرد. در این بازارها برای ارزیابی ارزش سهام از نسبت P/E (Price-to-Earnings) و نسبت P/B (Price-to-Book) استفاده شده است
• بازار سهام چین (Shanghai Stock Exchange): در بازارهای چین به‌ویژه در دوران رشد سریع این کشور، سرمایه‌گذاران از مدل ارزش‌گذاری مبتنی بر رشد (PEG) استفاده می‌کنند. این مدل ترکیبی از نسبت P/E و نرخ رشد سود شرکت‌ها است
• بازار سهام ایران (TSE): در بازار سهام ایران که به دلیل نوسانات زیاد در اقتصاد داخلی و بین‌المللی شناخته شده است، محاسبه ‌ارزش ذاتی سهام از طریق نسبت‌های مالی مانند نسبت P/E و نسبت P/B و همچنین تجزیه و تحلیل تکنیکال انجام می‌شود