تحلیل تکنیکال (Technical Analysis) به بیان ساده

تحلیل تکنیکال روشی است که برای ارزیابی و پیش‌بینی کردن روندهای آتی قیمت دارایی‌های مالی از جمله رمزارزها به کار می‌رود. این تحلیل را در واقع، بر مبنای داده‌های قبلی قیمت و حجم معاملات انجام می‌دهند؛ لذا برخلاف تحلیل بنیادی که بر ارزش ذاتی یک دارایی تمرکز دارد، تحلیل تکنیکال روندها و تغییرات احتمالی قیمت را به کمک نمودارها و الگوها شناسایی می‌کند. در این مطلب ViFox College قرار است از اصول این تحلیل بگوییم تا مفاهیم کلیدی یکی از مهم‌ترین ابزار معامله‌گران و سرمایه‌گذاران را بیشتر بشناسید. همراهمان باشید!

نمودار قیمت چه معنایی دارد؟

نمودارهای قیمت هسته اصلی تحلیل تکنیکال هستند که روند گذشته قیمت یک دارایی را به‌صورت بصری نشان می‌دهند. رایج‌ترین انواع آن‌ها عبارتند از:

نمودار خطی

آن‌ها به‌نوعی ساده‌ترین نمودارها هستند که قیمت‌های بسته شدن یک دارایی را در طی زمان با یک خط پیوسته نشان می‌دهند. این نمودارها به آسانی قابل خواندن هستند اما جزئیات زیادی را در اختیارتان نمی‌گذارند؛ مثلاً نمودارهای خطی صرفاً قیمت نهایی هر دوره زمانی را نمایش می‌دهند و اطلاعات قیمت‌های بازگشایی یا بالاترین و پایین‌ترین قیمت‌های دوره را نشان نمی‌دهند. این سادگی باعث می‌شود که آن‌ها غالباً برای افراد تازه‌کار مناسب باشند؛ اما شاید برای تحلیل‌گران حرفه‌ای که نیاز به تحلیل‌های دقیق‌تری دارند، نمودارهای پیشرفته‌تری مانند شمعی و میله‌ای بهتر باشند.

نمودار میله‌ای (Bar Charts)

این نمودارها اطلاعات بیشتری نسبت به نمودارهای خطی فراهم می‌کنند. هر نوار نمایانگر یک دوره (مانند یک روز) است و قیمت‌های بازگشایی، بالا، پایین و بسته شدن (OHLC) را نشان می‌دهد. در این نمودار تحلیل تکنیکال، بالاترین نقطه میله نشان‌دهنده بالاترین قیمت و پایین‌ترین نقطه نمایانگر پایین‌ترین قیمت است. از طرفی، خطوط افقی در سمت چپ و راست میله به ترتیب، قیمت‌های بازگشایی و بسته شدن را نشان می‌دهند. بنابراین، نمودارهای میله‌ای با فراهم کردن اطلاعات بیشتر نسبت به نمودارهای خطی، به تحلیل‌گران کمک می‌کنند تا تغییرات قیمت را بهتر درک کنند.

نمودار شمعی یا کندل استیک (Candlestick Charts)

نمودارهای کندل استیک تحلیل تکنیکال ظاهری مانند نمودارهای میله‌ای دارند اما از نظر بصری جذاب‌تر و آموزنده‌تر هستند. هر کندل (شمع) نمایانگر یک دوره است و قیمت‌های OHLC را نشان می‌دهد. اگر قیمت بسته شدن کمتر از قیمت باز شدن باشد (نمایانگر دوره نزولی) بدنه شمع پر یا رنگی خواهد بود و توخالی یا بدون رنگ بودنش به این معنی است که قیمت بسته شدن بیشتر از قیمت باز شدن است (دوره صعودی). خطوط نازک بالا و پایین بدنه نیز، که سایه یا فتیله نام دارند، بالاترین و پایین‌ترین قیمت‌ها را نشان می‌دهند.

مفاهیم و ابزارهای کلیدی تحلیل تکنیکال

در ادامه کمی در جزئیات ابزارهای این تحلیل و مفاهیمشان دقیق می‌شویم.

روندها (Trends)

آن‌ها جهت کلی روند قیمت دارایی‌هایی مانند رمزارز را نشان می‌دهند و می‌توانند سه نوع گرایش مختلف به شرح زیر داشته باشند. شناسایی کردن روندها به ‏معامله‌گران کمک می‌کند تا بر مبنای احساسات فعلی بازار تصمیم بگیرند.

• ‌روند صعودی (Uptrend): با اوج‌های بالاتر و پایین‌ترین سطح مشخص می‌شود و نشان می‌دهد که بازار صعودی است.
• ‌روند نزولی (Downtrend): مشخصه آن قله و کف پایین‌تر است که نمایانگر بازار نزولی است.
• ‌روند جانبی/افقی تحلیل تکنیکال (Sideways/Horizontal Trend): زمانی که قیمت در محدوده‌ای بدون جهت مشخصی حرکت می‌کند.

بیشتر بخوانید: درخت مرکل (MERKLE TREE) چیست؟

حمایت و مقاومت (Support and Resistance)

سطوحی کلیدی هستند که در آن‌ها قیمت تمایل دارد تغییر جهت دهد یا تثبیت شود. آن‌ها به معامله‌گران کمک می‌کنند تا نقاط ورود و خروجشان را تعیین کنند؛ جزئیاتشان را در ادامه بخوانید.

• حمایت: نقطه‌ای است که در آن قیمت معمولاً متوقف می‌شود و دوباره شروع به افزایش می‌کند؛ زیرا خریداران فعال می‌شوند.
• سطح مقاومت: نقطه‌ای است که در آن قیمت معمولاً متوقف می‌شود و دوباره شروع به کاهش می‌کند؛ زیرا فروشندگان فعال می‌شوند.

میانگین متحرک (Moving Averages)

میانگین‌های متحرک تحلیل تکنیکال با هموارسازی داده‌های قیمتی، جهت روند را شناسایی می‌کنند. آن‌ها میانگین قیمت‌های یک دارایی را در یک دوره زمانی خاص محاسبه می‌کنند. از طرفی، می‌توانند به‌عنوا‌ن سطوح حمایت و مقاومت پویا عمل کنند. دو نوع رایج این ابزار عبارتند از:

• میانگین متحرک ساده (SMA): با محاسبه میانگین قیمت‌های بسته شدن در یک بازه زمانی مشخص، مثل ۱۰ یا ۵۰ روز، به دست می‌آید.
• میانگین متحرک نمایی (EMA): با وزن دادن بیشتر به قیمت‌های جدید، سریع‌تر به تغییرات قیمتی واکنش نشان می‌دهد. این میانگین‌ها به معامله‌گران کمک می‌کنند تا روندهای صعودی یا نزولی بازار را بهتر تحلیل کنند و تصمیمات بهتری بگیرند.

نشانگرها و نوسانگرها (Indicators and Oscillators)

این ابزارهای تحلیل تکنیکال در واقع، محاسبات ریاضی مبتنی بر قیمت و حجم هستند که به ‏ معامله‌گران کمک می‌کنند تا شرایط خرید یا فروش بیش از حد، مومنتوم و برگشت‌های احتمالی را شناسایی کنند. برخی از شاخص‌های محبوب آن‌ها عبارتند از:

• ‌شاخص یا اندیکاتور قدرت نسبی (RSI): سرعت و تغییر روندهای قیمت را اندازه‌گیری می‌کند. RSI بیشتر از 70 نمایانگر شرایط خرید بیش از حد و زیر 30 نشان‌دهنده شرایط فروش بیش از حد است.
• ‌ اندیکاتور میانگین متحرک همگرایی واگرایی یا مکدی (MACD): رابطه بین دو میانگین متحرک (معمولاً متحرک 12 و 26 روزه) را نشان می‌دهد. عبور خط MACD از بالای خط سیگنال می‌تواند نمایانگر روند صعودی باشد و برعکس؛ یعنی عبور کردنش از زیر آن می‌تواند نشانه روند نزولی باشد.
• ‌ بولینگر باند یا باندهای بولینگر (Bollinger Bands): از یک باند میانی (SMA) و دو باند بیرونی (انحرافات استاندارد) تشکیل شده است. باندها در طی نوسانات بالا گسترده و در نوسانات کم منقبض می‌شوند و به ‏ معامله‌گران کمک می‌کنند تا نقاط بالقوه شکست را شناسایی کنند.

الگوهای نمودار تحلیل تکنیکال

الگوهایی که با روندهای قیمت شکل می‌گیرند، می‌توانند نشانگر تغییرات احتمالی قیمت در آینده باشند. برخی الگوهای رایج آن عبارتند از:

• ‌سر و شانه (Head and Shoulders): الگوی معکوسی است که تغییر روند را نشان می‌دهد. یک قله (شانه)، یک قله بالاتر (سر) و یک قله دیگر (شانه) تقریباً در همان سطح اول اجزای آن هستند.
• دوتایی ‌بالا و پایین (دو قله و دو کف): الگوهای معکوسی هستند که قیمت یک سطح را دو بار قبل از معکوس شدن آزمایش می‌کنند. دوتایی بالا نمایانگر معکوس نزولی است؛ در حالی‌که پایین دوبل یک برگشت صعودی را نشان می‌دهد.
• ‌الگوی مثلث: الگوهای ادامه‌داری هستند که می‌توانند متقارن، صعودی یا نزولی باشند. آن‌ها نشان‌دهنده احتمال شکسته شدن قیمت در جهت روند فعلی پس از یک دوره تثبیت هستند.

نتیجه‌گیری

تحلیل تکنیکال را می‌توانیم ابزار قدرتمندی به‌ویژه برای معامله‌گران و سرمایه‌گذاران رمزارزها بدانیم. این تحلیل رویکردی ساختاریافته را برای درک و پیش‌بینی کردن روندهای بازار فراهم می‌کند. لذا با تسلط بر اصول نمودارهای قیمت، روندها، سطوح حمایت و مقاومت، میانگین متحرک و اندیکاتورها و الگوهای نمودار، می‌توانید تصمیمات معاملاتی آگاهانه‌تری بگیرید. توصیه همیشگی ویفاکس کالج به خوانندگان این است که معامله گری موفقیت‌آمیز را در گرو  نظم، تمرین و آموزش مداوم بدانند و تحلیل مذکور به آن‌ها کمک می‌کند!