برنامه ترید یا برنامه معاملاتی (Trading Plan) چیست؟

برنامه ترید؛ برای گام‌هایی حساب‌شده و دقیق 

برنامه ترید یا برنامه معاملاتی (‏Trading Plan‏)‏ را باید چارچوب جامعی بدانیم که فرآیند تصمیم‌گیری معامله‌گران را در بازارهای مالی هدایت می‌کند. معامله‌گران به کمک آن می‌توانند اهداف، وضعیت تحمل ریسک، راهبرد‌ها و قوانین مدیریت کردن معاملاتشان را تعیین کنند. بنابراین، یک برنامه معاملاتی خوب می‌تواند نظم و انسجام بیشتری به فعالیت‌هایتان در بازار ببخشد، تأثیر هیجانات را کاهش دهد و باعث ارتقای ثبات در فعالیت‌های تجاریتان شود. اما این همه ماجرای این طرح نیست! بهتر است با ادامه این مطلب خواندنی ویفاکس کالج  همراه باشید تا اجزای برنامه معاملاتی و اهمیتش را در بازارهای مالی مختلف کشف کنید!

اجزای یک برنامه معاملاتی

برنامه ترید کمکتان می‌کند تا کوچک‌ترین جزئیات را در هنگام معامله‌گری در بازارهایی نظیر بورس، فارکس و ... در نظر بگیرید. چنین دقتی به کمک اجزای زیر فراهم می‌شود.

اهداف معاملاتی

تعیین کردن اهدافی مشخص، قابل اندازه‌گیری، در دسترس، مرتبط و محدود به زمان (SMART) اولین گام تدوین برنامه معاملاتی است. اهداف ممکن است عناصری مانند بازده مورد نظر، تحمل ریسک و فراوانی معاملات را در بر گیرند. به‌عنوان مثال، یک معامله‌گر ممکن است در پی دستیابی به بازده سالانه 15 درصدی باشد؛ در حالی‌که در هر معامله‌ای بیش از 2 درصد سرمایه‌اش را به خطر نیندازد.

انتخاب کردن بازار

برنامه ترید باید بازارهایی را برای فعالیت معامله‌گران تعیین کند. جزئیات آن را برای بازارهای مختلف می‌توانیم در موارد زیر خلاصه کنیم.

• بازار طلا: معاملات بازار طلا می‌توانند طلای فیزیکی، معاملات آتی طلا یا ETF های طلا باشند. لذا شاید لازم باشد که معامله‌گران بر روندهای بازار تمرکز کنند؛ آن‌ها معمولاً متأثر از داده‌های اقتصادی، رویدادهای ژئوپلیتیکی و سیاست‌های بانک مرکزی هستند.
• بورس: معامله‌گران در این بازار، با معاملات سهام، ETF ها و سایر محصولات قابل معامله در بورس سر و کار دارند. لذا غالباً از تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال برای شناسایی کردن فرصت‌های معاملاتی کمک می‌گیرند.
• فارکس: بازار ارز (فارکس) معامله جفت ارزها را در بر می‌گیرد. معامله‌گران فارکس عموماً از تحلیل تکنیکال و شاخص‌های اقتصادی برای پیش‌بینی کردن روند معاملات ارز استفاده می‌کنند.
• کریپتو کارنسی (رمز ارز)‏: در این بازار، ارزهای دیجیتالی مانند بیتکوین، اتریوم و غیره را معامله می‌کنند. این نوع معاملات می‌توانند بسیار نوسانی باشند؛ لذا مستلزم تدوین راهبردی مشخص و قوی جهت مدیریت کردن ریسک هستند.

حتما بخوانید: بهترین کشورها برای مهاجرت تریدر‌ها

راهبرد‌های معاملاتی برنامه ترید

برنامه معاملاتی باید راهبرد‌هایی را تشریح کند که با اهداف معامله‌گران و شرایط بازار انتخابی، همسو باشند. راهبرد‌های رایج آن عبارتند از:

• دنبال کردن روند (Trend Following): عبارت است از شناسایی روندهای بازار و معامله کردن در راستای آن‌ها.
• تجارت نوسانی یا سوئینگ تریدینگ (Swing Trading): کسب کردن سودهای کوتاه‌مدت تا میان‌مدت با بهره‌گیری از نوسانات بازار.
• اسکالپینگ (Scalping): پرداختن به معاملات کوچک و متعدد برای سود بردن از تغییرات جزئی قیمت.
• اربیتراژ (Arbitrage): بهره‌برداری از تفاوت قیمت در بازارها یا ابزارهای مختلف.

مدیریت ریسک

مدیریت کردن ریسک را باید بخش حیاتی هر برنامه ترید بدانیم که اجزای زیر را در بر می‌گیرد.

• اندازه موقعیت یا پوزیشن سایز (Position Sizing): تعیین کردن اندازه مناسب هر معامله بر اساس میزان تحمل ریسک معامله‌گر و اندازه حساب.
• سفارش حد ضرر یا استاپ لاس (Stop-Loss Order): تنظیم کردن نقاط خروج از پیش تعیین شده برای محدود کردن ضرر در هر معامله.
• نسبت خطر به پاداش یا ریسک به ریوارد: حصول اطمینان از اینکه پاداش بالقوه یک معامله بیش از ریسک آن است. این نسبت را معمولاً با میزان حداقلی 2 به یک در نظر می‌گیرند.

روتین معامله‌گری

این عاملِ برنامه ترید به معامله‌گران کمک می‌کند تا نظم و ثبات لازم را در کارشان حفظ کنند. جزئیات آن را در ادامه می‌خوانید.

• آماده‌سازی قبل از بازار: تحلیل شرایط بازار، بررسی اخبار و شناسایی کردن فرصت‌های بالقوه معاملاتی.
• ساعات معاملاتی: تعیین کردن ساعاتی که معامله‌گر فعالانه بر معاملات نظارت می‌کند و به آن‌ها می‌پردازد.
• بررسی پس از بازار: ارزیابی کردن عملکرد معاملات، بررسی آن‌ها و به‌نوعی، روزآمدسازی برنامه معاملاتی در صورت لزوم.

نگهداری سوابق

حفظ سوابق دقیق تمامی معاملات برای ارزیابی عملکرد و شناسایی زمینه‌های بهبود بسیار مهم است. در واقع، بهتر است چنین سوابقی شامل موارد زیر باشند:

• نقاط ورود و خروج: ثبت قیمت و زمان هر معامله
• منطق تجارت: ثبت دلایل ورود به معاملات و خروج از آن‌ها و
• سود و زیان: پایش نتیجه مالی هر معامله.

تعمیم دادن برنامه معاملاتی به بازارهای مختلف

از آنجایی‌که اجزای اساسی یک برنامه ترید معمولاً ثابت هستند، آن‌ها را می‌توانیم برای بازارهای مالی مختلف به کار ببریم؛ مثلاً شرایط زیر را برای برنامه ترید بازار طلا در نظر بگیرید:

• اهداف: دستیابی به بازده 10 درصدی سالیانه، محدود کردن زیان به 1.5 درصد در هر معامله و انجام دادن 20 تا 30 معامله در سال
• انتخاب کردن بازار: معاملات آتی طلا و ETF ها
• راهبرد معاملاتی: دنبال کردن روند و سوئینگ تریدینگ ‏
• مدیریت ریسک: 5 درصد از حساب معاملاتی در هر معامله، استفاده از سفارش حد ضرر 2 درصد زیر قیمت ورودی و نسبت حداقلی ریسک به پاداش 2 به یک
• روال معاملاتی: مرور کردن تقویم اقتصادی و اخبار مؤثر بر قیمت طلا پیش از بازار، نظارت بر عملکرد قیمت و شاخص‌های فنی در طی معاملات و مرور کردن معاملات و به‌روزرسانی ژورنال معاملاتی پس از بازار

جزئیات برنامه معاملاتی فوق را می‌توانیم برای بازار فارکس و رمزارزها هم به شرح زیر تنظیم کنیم.

برای فارکس

• اهداف: دستیابی به بازده 20 درصدی سالیانه و محدود کردن ضرر به 2 درصد در هر معامله
• انتخاب بازار: تمرکز کردن روی جفت ارزهای اصلی مانند EUR/USD، GBP/USD
• راهبرد معاملاتی: استفاده از تحلیل تکنیکال برای معامله کردن بر مبنای اخبار و داده‌های اقتصادی
• مدیریت ریسک: استفاده کردن از سفارش حد ضرر و نسبت ریسک به پاداش 3 به یک
• روتین معامله‌گری: رصد کردن تقویم‌های اقتصادی و اطلاعیه‌های بانک مرکزی
• حفظ سوابق: نگهداری ژورنال تفصیلی از تمامی معاملات

برای بازار رمز ارزها

• اهداف: دستیابی به بازده 30 درصدی سالیانه و محدود کردن ضرر به 3 درصد در هر معامله
• انتخاب بازار: معامله کردن ارزهای دیجیتال اصلی مانند بیتکوین و اتریوم
• راهبرد معاملاتی: ترکیب کردن تحلیل تکنیکال با تحلیل احساسات برگرفته از رسانه‌های اجتماعی
• مدیریت ریسک: به دلیل نوسانات زیاد، استفاده کردن از سفارش حد ضرر و نسبت ریسک به پاداش 4 به یک
• روتین معامله‌گری: رصد کردن اخبار ارزهای دیجیتال، احساسات بازار و شاخص‌های فنی ‏
• حفظ سوابق: نگهداری ژورنال تفصیلی از تمامی معاملات از جمله یادداشت‌های احساسی و روانی

کلام پایانی

برنامه معاملاتی را باید ابزار حیاتی معامله‌گران برای فعالیت کردن در هر بازار مالی اعم از طلا، صرافی، فارکس یا ارز دیجیتال بدانیم. این طرح ساختاری منسجم ایجاد می‌کند، از تأثیر احساسات می‌کاهد و ثبات عملکرد فعالان را ارتقا می‌دهد. در نتیجه، اجزای برنامه ترید از جمله:

• تعیین اهداف و راهبردهای روشن
• انتخاب بازارهای مناسب
• مدیریت کردن ریسک
• ایجاد روتین و
• حفظ سوابق دقیق

می‌توانند شانس موفقیت معامله‌گران را تا حد زیادی ارتقا دهند. ‏با ViFox College روزآمد باشید!

منابع

• https://www.investopedia.com/terms/t/trading-plan.asp

• https://www.axi.com/int/blog/education/trading-plan

• https://www.ig.com/en/ig-academy/planning-and-risk-management/what-is-a-trading-plan